Salunke BP

*अतिशय गहन अर्थ आहे....!* *" चिटी  चावल  ले  चली,* *बीच  में  मिल  गई  दाल।* *कहे  कबीर  दो  ना  मिले,* *इक ले , इक डाल॥"* 👌🏻 अर्थात :  "मुंगी "तांदळाचा दाणा घेऊन आनंदाने निघाली. पण तितक्यात वाटेत तिला डाळीचाही दाणा दिसला. मुंगी मनात म्हणाली, 'क्या बात है  देवा! तू भाताची सोय केलीच होती, आता वरणाचीही सोय झाली.' पण एकावेळी दोन्ही दाणे उचलणे मु़ंगीला शक्य नसल्यामुळे ती खिन्न झाली. तेव्हा कबीर म्हणाले, 'वेडाबाई! तुला दोन्ही गोष्टी नाही मिळणार. तुला भात हवा असेल, तर वरणाचा त्याग करावा लागणार आणि वरण हवे असेल, तर भाताचा त्याग करावा लागणार.' तांदळाचा दाणा गवसल्यावर अतिशय आनंदाने, समाधानाने व लगबगीने आपल्या वारुळाच्या दिशेने निघालेल्या मुंगीचा आनंद व समाधान डाळीने हिरावून घेतलं. माणसाचंही तसंच आहे. जोवर समोर विकल्प उपलब्ध नसतो, तोवर माणूस आहे त्या गोष्टीत समाधानी असतो. पण विकल्प निर्माण झाले, की ते त्याचा आनंद आणि समाधान क्षणात हिरावून घेतात.  साधं मोबाईलचं उदाहरण घ्या ना! एखादी व्यक्ती बचत करुन कसाबसा आवडीचा मोबाईल घेते, ...

*मी आस्तिक का नाही*  - नरहर कुरुंदकर मी ज्या घरात जन्माला आलो ते घर आस्तिकच आहे. माझे मामा आस्तिक, माझ्या भोवतालचे सर्व वातावरणच आस्तिक आहे. जन्मल्याबरोबर मी देखील आई, बाबा, आत्या, मावशी असेच शब्द शिकलो. मी काही असे एकदम म्हणालो नाही की, "या जगात ईश्वर नाही." माझ्या नास्तिक्याचा उदय मी जेव्हा विचार करू लागलो त्यावेळेस झालेला आहे. मी नास्तिक असलो तरी सामान्यपणे मी आस्तिकाच्या भावना दुखवीत नाही. *जी वस्तू अस्तित्वातच नाही तिच्याविरुद्ध झगडण्यात मला स्वारस्य नाही.* एखाद्या माणसाने जर सांगितले की, 'देव आहे' तर त्यामुळे माझे काही नुकसान होत नाही. *त्यालाही इतकी बुद्धी असायला पाहिजे की* 'देव नाही' म्हटल्याने त्याचेही काही नुकसान होत नाही. पण हे त्याच्या लक्षात येत नाही. 'देव आहे ' म्हटल्याने माझे काही नुकसान होत नाही.  "मी देवळात जातो, देवाच्या पाया पडतो, सर्व धार्मिक समारभांना हजर राहतो, धर्मगुरूंच्या पाया पडतो, माझ्या घरी होता होईतो धार्मिक समारंभ करीत नाही. जर बायको करायचेच म्हणाली तर करतो. कुठल्याही प्रकारे अभिनिवेश नावाची जी गोष्ट आहे, ती नाही. आता...

पेशाने सर्जन असणा-या मुलाने लिहिलेला अतिशय सुंदर लेख -               बीजांड ते ब्रह्मांड वयोपरत्वे तोल जाऊन पडल्याने आई अंथरुणाला खिळली ती कायमचीच.  सर्व अवयव नव्वदीतले.  झिजलेल्या कंबरेवरचा मुक्कामार तिला कायमचा परावलंबी करून गेला.  पाय उचलणं सुद्धा अशक्य झालं. तिच्या संवेदना कमी झाल्याने सगळे सोपस्कारही कपड्यातच.  वृद्धत्व सोडून दुसरा आजार नव्हता.  पण म्हातारपण म्हणजे सुकून जिर्ण झालेलं बालपण.  तोच हटवाद आणि वागणंही तसंच लहरी.  सल्ला मसलतींचा पाउस पडला.  लाख मोलाच्या आईसाठी काही हजाराची केअरटेकर...  मनाला पटेना. अनेक पर्यांयांचा उहापोह झाला.  आम्हा दोघांची कामं अत्यावश्यक सेवेतली.  सलग सुट्ट्यांचा दुष्काळ. मग मीच ठरवलं केअरटेकर व्हायचं. चिडक्या हट्टी म्हातारबाळाची आई व्हायचं.    लाळेरं लावून सकाळी चमच्याने पाजलेला चहा.  दमदाटी करत भरवलेलेचे चिऊ काऊ चे घास.  कधी ठसका, कधी मळमळ तर कधी उलटी...  बहाणेच बहाणे. पेशाने सर्जन, मलमुत्र रोगांशी जुनी दोस्ती. त्यामुळे संकोच सोडणं सोप...

*सहृदयी प्रार्थनेची* 🥀🔆🌺🌺🔆🥀          *जगात कितीही कलह असो.. अविश्वास थैमान घालो.. कितीही दुष्टप्रवृतींची आव्हाने समोर येवोत, मनुष्याला सुखसंपन्न.. सुशांत.. आनंदी जीवन लाभते ते सुसंगतीने. त्यासाठी सदैव कानावर यावीत मंगल संतांची सृजनवाक्येच.* *हे देवा, मला निरंतर सत्संग लाभो संत सज्जनाच्याच उपदेशांचाच. त्याने मनाचे पापदोष झडून जातील, ऐहिक सुखोपभोगाचा सर्वस्वी वीट येईल. आसरा लाभो कमळा सारख्या निर्मळ व कोमल संत चरणांचा. त्यांनी दूर केले तरीही मी तिथेच हट्टानेंच राहून संतचरित्रांच्या पवित्र कथेंत रंगून जाईल.* *हे देवा, माझे मन एवढे निश्चल राहो की, दुष्टांनीं केलेल्या विघ्नांचा उपद्रव दूर होवो. चित्त तुमच्याच भजनांत राहो. त्या निर्मल अंतःकरणाने हृदयाला आत्मज्ञान लाभो. खोटा अहंकार.. अभिमान जावो. आत्मज्ञानाने सर्व पापाचे भस्म होवो.* *इतरांच्या दोषाकडेही मी यशोदा मातेच्या मातृभावनेने बघो. अवगुणी पोराला वडिल कंटाळले तरीही आईच्या अंतरंगात त्याचे प्रेम कायमच असते. असे गढूळ न होणारे.. गुरूंचे कृपावस्त्र असलेले पवित्र मन मला लाभो.* *पैलतीर दिसतानाही तुझाच वरदहस्त राहो. ...

*पुणेरी मिसळ* *गुंड्याभाऊंचा कोरोना!* *प्रिय गुंड्याभाऊ,* *स. न. वि.वि.* तुला कोविडबाधा झाल्याचे समजले. मीही दोन दिवस तापलो होतो. पण ते लसीकरणामुळे. तुला सांगणारच होतो. तेवढ्यात तुझ्या बाधेचे वृत्त समजले. घालमेल सुरू झाली. अखेर परवा चि. मोरूने व्हिडीओकॉल लावून दिला. पण तुला खोकल्याची उबळ येत होती. बोलणे शक्य नव्हते. अखेर आज हे पत्र तुला पाठवतोय. त्या दिवशी मोबाईलवर चेहराच दिसला तुझा फक्त. खाली किती वाळला आहेस, याचा अंदाज आला नाही. असो. स्कोअर फारच कमी आहे तुझा, ही आनंदाची बाब. (शाळा-कॉलेजात कधी तुझा स्कोअर वाढला नव्हता, ही चिंतेची बाब होती)  बहुतेक कोरोनाला तुझी बाधा झाली असावी, असो. तू नक्की खडखडीत बरा होणारेस. ज्या वयात 'मदनबाधा' व्हायला हवी होती, तेव्हा काही झालं नाही. आता भलत्या वयात 'कोविडबाधा' मात्र होतेय. (हास जरा मेल्या. खोकू नकोस). डॉक्टर सांगतील ती सारी औषधे घे. पथ्ये पाळ. 'मी दणकट आहे, काही होणार नाही,' या भ्रमांत राहू नकोस. या कोरोनाने भल्या भल्यांना ग्रासलेंय. कोविडबाधेत माझा आधी नंबर लागेल, असं वाटलं होतं. पण तू लावलास. असो. लवकर बरा हो. अशक्तपणा घ...

*आता मला जमायला लागलय ! आनंद घ्यायचा कसा हे आता समजाय लागलं !! आयुष्यातल्या प्रत्येक टप्प्यावर  जे जे मला दुखवत गेले  त्या त्या सगळ्यांना  न दुखावता सोडून देणं  *आता मला जमायला लागलयं.* संघर्षाच्या किंवा वादविवादाच्या क्षणी वाद न घालता तेथून दूर  निघून जाण्यातंच खरी परिपक्वता असते  *हे ही समजायला लागलय.* माझ्या बरोबर घडणाऱ्या  अनेक वाईट गोष्टींचा  उहापोह करून त्यात  शक्ती खर्ची घालून  आजूबाजूला जे जे उत्तम आहे त्याकडे बघण्याचा माझा दृष्टिकोनच बदलून जातोय *हे ही जाणवायला लागलयं.* आलेल्या अनुभवांतून बाहेर पडत स्वतःला सावरून,  इतरांना आनंदी करणे *मला आता जमायला लागलय.* कोणत्याही न पटणाऱ्या गोष्टींवर काहीही न बोलणे म्हणजे  त्यांना संमती असणे ,गरजेचे नाही, कधी-कधी काहीही न बोलणं किंवा कोणतही प्रत्युत्तर न देणं खूप काही बोलून जातं आणि सांगूनही जातं.  *हे ही कळायला लागलंय .* आपण लोकांवर किंवा त्यांच्या विचारांवर बंधन आणू शकत नाही पण स्वतः च्या मनावर मात्र बांध घालू शकतो. आपण अशा लोकांचे वागणे किती मनावर घ्यायचे, त्यांना किती महत्...

*जगायचं कुणासाठी...?* माणूस जन्माला येतो, लहानाचा मोठा होतो. पुढे सुख दुःखाची अनेक वादळे झेलत आयुष्य  जगतो. पण.. आयुष्य का जगतो? कशासाठी जगतो? आणि कुणासाठी जगतो? याची मात्र काहीच कल्पना नसते. पोटाची खळगी भरण्यासाठी आयुष्यभर काबाडकष्ट करतो. पैसा मिळवण्यासाठी कुठेतरी नोकरी करतो, लहान-सहान कामे करतो, अंगमेहनतिचीही कामे करतो. पूर्वी  80/90 वर्षांचे आयुष्य जगायचा, आता 60/70 वर्षे जगतो आणि मरून जातो. मेल्यानंतर कुटुंबीय, नातेवाईक चार दिवस रडतात आणि विसरून जातात. मेल्यानंतर पृथ्वीतलावरचं आपलं अस्तित्व मात्र कायमचंच संपुष्टात येतं...आपण कितीही चांगले असलो तरी मेल्यानंतर आपली आठवण ही फक्त 10/15 दिवसांपुरतीच असते...  कारण आपण जगलेलो असतो ते केवळ आपल्या कुटुंबापुरतंच. मी, माझं कुटुंब एवढंच जग असतं आपलं..   मग...जगावं तरी कुणासाठी? .. तर...जगावं तर ते समाजासाठी...  तुम्ही जगाच्या कोणत्या समस्या सोडवता? तुम्ही काय उभारता ? तुम्ही कुणाच्या तरी कामी येता का? यालाच तुमच करियर म्हणतात. तर तुम्ही स्वतःच्या पलीकडे जाऊन जेव्हा विचार करता त्याला शिक्षण असं म्हणतात... करियर म्हण...

*बाप माणूस*....... साधारणपणे ५-१० वर्षांपूर्वीचा तो प्रसंग! दिवाळीची सुट्टी लागली म्हणून गावाकडे निघालो होतो. दिवाळीमुळे प्रचंड गर्दी होती. माझ्या शेजारी जागा रिकामी होती. एक पन्नाशीला टेकलेला मनुष्य घाम पुसत माझ्या जवळ आला. जागा रिकामी आहे का चौकशी केली.  मी अगदी मनमोकळे पणाने बॅग वर टाकून जागा करून दिली. गाडी नगरहून निघाली आणि गावाच्या दिशेने निघाली. माझं तरुण वय आणि हातात अग्निपंख पुस्तक पाहून न राहवून त्या सद्गृहस्थाने माझी चौकशी केली.मी सांगितलं की, कॉलेज मध्ये आहे. सुटीला घरी जातोय.गप्पांच्या ओघात ती व्यक्ती शिक्षक असल्याचं कळलं! मी पण उत्सुकतेने शाळेतल्या गमतीजमती विचारायला सुरुवात केली आणि त्यांनी पण त्या मोठ्या आवडीने सांगायला सुरुवात केली. बोलता बोलता त्यांनी मला विचारलं,  तू कोणता व्यवसाय करणार? मी म्हटलं - मला व्यवसाय करायला आवडेल पण मला शिकवायला आवडतं! माझ्या उत्तरावर त्यांनी कुतूहलाने माझ्याकडे पाहिलं आणि म्हणाले - "शिक्षक होणं ही साधी गोष्ट नाही.त्यासाठी पाठ हे स्वतः जगावे लागतात  आणि विद्यार्थ्यांना जगायला शिकवावे लागतात."कोणत्या तरी धड्याचा संदर्भ देऊन हे...

"राग" भेटला  मला पाहून म्हणाला...  काय राव, आठवण काढत नाही हल्ली ?  मी म्हणालो अरे नुकताच  "संयम" पाळलाय घरात  आणि "माया" पण माहेरपणाला  आली आहे..  तसं तोंड फिरवून तो निघूनच गेला..!!  पुढे बाजारात "चिडचिड"  उभी दिसली गर्दीत, खरं तर  ही माझी बालमैत्रीण पण पुढे  कॉलेजात "अक्कल" नावाचा  मित्र मिळाला आणि हिच्याशी  संपर्क तुटला..!!  आज मला पाहून म्हणाली अरे  "कटकट" आणि "वैताग"  ची काय खबरबात ?  मी म्हटलं, काही कल्पना नाही बुवा..  हल्ली मी "भक्ती" बरोबर  सख्य केलय त्यामुळे  "आनंदा"त आहे अगदी..!!  पुढे जवळच्याच बागेत  "कंटाळा" झोपा काढताना दिसला  माझं अन त्याच हाडवैर....  अगदी 36 चा आकडा म्हणाना....  त्यामुळे मला साधी ओळख  दाखवायचाही त्याने चक्क "आळस" केला..!!  मीही मग मुद्दाम "गडबडी" कडे  लिफ्ट मागितली आणि  तिथून सटकलो..!!  पुढे एका वळणावर "दुःख"  भेटलं, मला पाहताच म्हणालं  "अरे ये, तुझीच वाट पहात होतो"  मी म्हणालो, "अरे वाट पहात...

१.   *“मसाला डोसा”*  बाबा आणि मी, दोघांच्या बऱ्याच आवडी-निवडी सारख्याच.....  .... लहानपणी ते माझे सुपरहिरो... त्यांचीच कॉपी करायचो......  .... आयुष्याच्या शाळेत ठामपणे उभं रहायला त्यांनीच भक्कम आधार दिला..... काळानुसार दोघांचे आयुष्य वेगवेगळे झाले.... मी माझ्या व्यापात आणि त्यांचे रिटायर्ड  लाईफ.....  .... वाद नव्हता पण संवाद कमी मात्र नक्कीच कमी झाला..... अचानक.... आम्ही दोघंच.. असे खूप वर्षांनी हॉटेलात जाण्याचा योग आला...... पायऱ्या चढताना नकळत आधारासाठी बाबांचा हात हातात घेतला..... बाबा हसले...... त्यांच्या मनात काय आले असेल याची कल्पना आली.....  : : : : पस्तीस वर्षापूर्वी परिस्थिती बरोब्बर उलटी होती......  .... तेव्हा त्यांनीच मला आधार दिला होता आता मी......  .... काळानुसार आमच्या दोघांच्या जागा बदलल्या आणि जबाबदाऱ्या सुद्धा.....  ... बाबांच्या चेहऱ्यावरचे समाधान खूप काही सांगून गेले.... बाप-लेकाचे नाते अपडेट झाले.....  .... खुर्चीवर बसताना त्यांनी पाठीवर थोपटले.... तेव्हा खूप इमोशनल झालो....... वेटर आला तेव्हा दोघांनी एकदम...

*स्वतः शिट्टी वाजवून खेळ थांबवू नका* एकदा मी शाळेच्या खेळाच्या मैदानावर एक स्थानिक फुटबॉल सामना बघितला होता. तिथे बसल्यावर मी एका मुलाला विचारले की *स्कोर काय आहे?* त्याने हसून उत्तर दिले, *“ते आमच्यापेक्षा 3-0 ने आघाडीवर आहेत.”* मी म्हणालो, *"खरंच!"* म्हणजे मला म्हणायचे आहे तुम्ही निराश वाटत नाही. *"निराश!!”* त्या मुलाने आश्चर्याने माझ्याकडे बघितलं. मी निराश का होईन! अजून पंचांनी खेळ समाप्तीची शेवटची शिट्टी वाजवलेली नाही. माझा संघावर आणि संघ व्यवस्थापकांवर पूर्ण विश्वास आहे, आम्ही नक्कीच जिंकू. खरोखरीच तसेच झाले, खेळ त्या मुलाच्या संघाने 5-4 च्या आघाडीने जिंकला. त्याने एका स्मित हास्यासह सावकाश माझ्याकडे बघून हात हलवला आणि तो निघून गेला. मी आश्चर्याने, आ वासून बघतच राहिलो, असा  *आत्मविश्वास; इतका ठाम विश्वास!* त्या रात्री मी घरी परत आल्यावरही, त्याचा प्रश्न माझ्या मनात घुमत होता: मी निराश का होईन? अजून पंचांनी खेळ समाप्तीची शेवटची शिट्टी वाजवलेली नाही. *आयुष्य हे सुद्धा एका खेळासारखे आहे... शेवट पर्यंत धैर्याने सामोरे जा!*  जीवन अजून संपलेलं नसतांना निराश का व्हायचं? शे...

#ByPradnyawant  ©डॉ.प्रज्ञावंत देवळेकर व्यसन शहारुखच्या पोराचं सोडा हीच घटना त्याच्या करिअरसाठी लाॅंचपॅड ठरेल.. तुम्ही तुमच्या घरातल्या-आजूबाजूच्या मुलांशी यावर बोला आणि यावर त्यांची प्रतिक्रिया बघा.. ‘लिया माल,व्हाट्स दी बीग डिल?क्रुझरपे वो क्या चाय पिने जायेंगा क्या?’ असं मध्यमवर्गीय घरातले आणि आर्यनपेक्षाही लहानं पोरं पटकन बोलतात किंवा फक्त सुचक हसतात.. हे सगळं “आपण नक्की कुठं चाललं आहोत?” असा प्रश्न नक्की निर्माण करतं.. वाईट याचं वाटलं की ‘त्यानं’ व्यसन करणं म्हणजे फक्त ‘सरड्याची धाव शेवटी कुंपणापर्यंत’ ठरलं.. इतकी सोपी व्याख्या मौजेची आणि नशेची? जी आहे बापाचा पैसा म्हणून विकत मिळते.. अडकवला कॅमेरा गळ्यात-धुंडाळलं जंगल-शोधली खेकड्याची नवीन प्रजाती..याला म्हणतात ‘कैफ’  आर्यनची ‘बातमी’ झाली पण अगदी त्याच्याहून लहान शाळकरी मुलं कोणकोणत्या व्यसनात अडकली नाहीयेत हे विचारा..व्हाईटनर ही अगदी पहिली पायरी.. माझ्या एका शाळकरी पेशंटनं गावाहून येतांना बस डोक्यावर घेतली कारण काय तर त्याला पेट्रोल हुंगायचं व्यसन होतं.. ड्रायव्हरला विनंती करत कसंबसं पेट्रोलपंपावर गाडी थांबवली आणि त्याच्य...