Salunke BP

Made_in_china चीनमध्ये ‘वो बू शी याओ शेन’ (‘डाइंग टु सव्‍‌र्हाइव्ह’) या चित्रपटाला प्रेक्षकांचा प्रचंड प्रतिसाद मिळतो आहे. व्यवस्थेला प्रश्न विचारणारा हा चित्रपट चीनमध्ये प्रदर्शित होऊ शकला, हाही एक चमत्कारच! धनदांडग्या बहुराष्ट्रीय औषध कंपन्या, त्यांची मक्तेदारीतून निर्माण झालेली झोटिंगशाही वृत्ती, प्रचंड नफा कमावण्यासाठी या कंपन्या अवलंबित असलेले गैरमार्ग आणि या सगळ्यात भरडले जाणारे सर्वसामान्य रुग्ण यावर आधारित हा  चित्रपट आहे. या चित्रपटाच्या अनुषंगाने उपस्थित झालेल्या प्रश्नोपनिषदाचा सर्वांगीण ऊहापोह करणारा लेख..* पाच जुलै २०१८. गुरुवारची संध्याकाळ. चीनमधील बीजिंग शहरात  थिएटरबाहेर प्रेक्षकांची प्रचंड रांग लागली होती.. ‘वो बू शी याओ शेन’ (‘डाइंग टु सव्‍‌र्हाइव्ह’) हा चित्रपट पाहण्यासाठी! गुरुवार म्हणजे कामाचा दिवस. त्यात संध्याकाळची  अडनिडी वेळ. तरीही लोक वेळात वेळ काढून या चित्रपटासाठी रांगा लावून होते. नुकत्याच झालेल्या शांघाय चित्रपट महोत्सवात हा चित्रपट गाजला होता. दोन तास जागेवर खिळवून ठेवून चित्रपट संपला तेव्हा प्रेक्षक उठून उभे राहिले आणि टाळ्यांच्या कडकडाटात ...

*IT emplyee* कॉन्फरन्स रूममध्ये, एचआर विभागामधली सर्वात अनुभवी ‘ती’ आणि कंपनीत आपल्या तंत्रज्ञानाच्या ज्ञानामुळे दबदबा असलेला ‘तो’ ‘एक्झिट इंटरव्ह्य़ू’साठी, म्हणजे राजीनामा देऊन कंपनीतून बाहेर पडण्यापूर्वी घेतल्या जाणाऱ्या मुलाखतीसाठी समोरासमोर बसले होते. *विषयाला थेट हात घालत ती म्हणाली, ‘‘कंपनीतल्या उत्तम ‘परफॉमन्स’ असणाऱ्या लोकांपैकी तू एक आहेस; पण शेवटी निर्णय तुझा आहे.. मात्र ‘तडजोडी’ची काहीही जरी शक्यता असली तर तुला दुसऱ्या कंपनीने दिलेली ‘ऑफर’ सांग. आम्ही ती ‘ऑफर’ आमच्याकडून देऊच.. पण त्याचबरोबर नवीन ऑफरच्या वीस टक्के रक्कम तुला ‘स्पेशल बोनस’ म्हणूनही देऊ.’’* त्यावर दीर्घ श्वास घेत तो म्हणाला, ‘‘मी हे अगोदरच सांगितलंय की, माझ्याकडे दुसरी कोणतीही ऑफर नाही. *‘नोकरी सोडणं’ इतकाच माझा उद्देश आहे. त्यामुळेच आपला ‘नोटीस पीरियड’ही मी कोणतंही कारण न देता पूर्ण केला. शिवाय माझी कंपनी किंवा कंपनीतल्या माणसांबद्दलही काही तक्रार नाही.’’* पण ती मागे हटणार नव्हती. आपली पुढची ‘ऑफर’ त्याच्यासमोर ठेवत  म्हणाली, ‘‘तू अजून महिनाभर थांब. एक नवीन ‘प्रोजेक्ट’ येतोय. त्यासाठी वर्षभर तुला ‘ऑनसाइट’ला...

चहाचा कप हातात दिल्यानंतर तो सांगत होता... "अरे त्या वर्षी अप्पांच्या पायाला दुखापत झाली होती आणि मीही लहान होतो ऐनवेळी गाडीही मिळेना म्हणून अगदी चुकचुकतच पहिल्या माळ्यावरच्या हमीदभाईंना 'विसर्जन तलावापर्यंत येता का ?' असं अप्पांनी विचारलं होतं ... माईने 'त्याला' कशाला विचारलंत म्हणून प्रचंड चिडचिडही केली होती... पण सुट्टीचा दिवस म्हणून घरी असलेले हमीदभाई 'अरे बाप्पाला माझ्या गाडीतून काय तुम्ही हुकूम केलात तर माझ्या खांद्यावरूनही नेईन'  म्हणत तडक टेम्पोची चावी घेऊन आले होते...  परत आल्यावर अप्पांनी बिदागी म्हणून दिलेलं भाडंही त्यांनी नाकारलं... अप्पांना अवघडल्यासारखं झालं मग माईने आग्रहाने हमीदभाईंना पुरणपोळी आणि मोदक खाऊ घातले... पुढल्या प्रत्येक वर्षी विसर्जन करून आल्यावरच्या पंगतीला हमीदभाईंचं हक्काचं ताट राहिलं...  आम्ही चाळ सोडली .. वस्ती बदलली... आमची घरं बदलली... हमीदभाईंच्या गाड्या बदलल्या पण त्यांनी विसर्जनाचा मान सोडला नाही..आम्हीही तो दुसऱ्या कुणाला दिला नाही... कुठेही असले तरी नेमके विसर्जनादिवशी तासभर आधी आरतीला हजर असायचे... "अगं मोदकांसा...

This poem is too beautiful so wanted to share!  A poem by Prof Lee Tzu Pheng (Singapore Cultural Medallion winner). She  was formerly in the English Literature Dept in NUS. This is a powerful poem  on human friendship, n  loving one another. Sip your Tea Nice and Slow No one Ever knows when it’s Time to Go, There’ll be no Time to enjoy the Glow, So sip your Tea Nice and Slow. Life is too Short but feels pretty Long, There’s too Much to do, so much going Wrong, And Most of the Time You Struggle to be Strong, Before it’s too Late and it’s time to Go, Sip your Tea Nice and Slow. Some Friends stay, others Go away, Loved ones are Cherished but not all will Stay. Kids will Grow up and Fly away. There’s really no Saying how Things will Go, So sip your Tea Nice and Slow. In the End it’s really all about understanding Love  For this World   and in the Stars above, Appreciate and Value who truly Cares, Smile and Breathe and let your Worries go, So Just Sip your ...

घालीन लोटांगण या प्रार्थनेचे रहस्य तुम्हाला माहित आहे का ? वाचा... बाप्पाची आरती झाल्यानंतर एका लयीत व धावत्या चालीत ही प्रार्थना म्हटली जाते. अतिशय श्रवणीय व नादमधुर असल्याने खूपच लोकप्रिय आहे. सर्वत्र म्हणले जाते व भक्त त्यात तल्लीन होऊन जातात. आज आपण या प्रार्थने मधील वैशिष्टे पाहूया व त्याचा अर्थ समजावून घेऊ. ही प्रार्थना चार कडव्याची आहे व पाचवे कडवे हे एक मंत्र आहे. वैशिष्ट्ये : (१) प्रार्थनेतील चार कडव्यांचे कवी हे वेगवेगळे आहेत. (२) ही चारही कडवी वेगवेगळ्या कालखंडात लिहिली गेली आहेत. (३) पहिले कडवे मराठीत असून उरलेली कडवी संस्कृत भाषेत आहेत. (४) बऱ्याच जणांना असे वाटते की ही गणपतीची प्रार्थना आहे. पण ही सर्व देवांच्या आरती नंतर म्हणली जाते. (५) सर्व कडवी कृष्णाला उद्देशूनआहेत. यातील एकही कडवे गणपतीला उद्देशून नाही. (६) वेगवेगळ्या कवींची व वेगवेगळ्या कालखंडातील कडवी एकत्र करून ही प्रार्थना बनवली गेली आहे. आता आपण प्रत्येक कडवे अर्थासह पाहूया १) घालीन लोटांगण वंदीन चरणl डोळ्यांनी पाहिन रूप तुझे |  प्रेमे आलिंगन आनंदे पूजीन |  भावे ओवाळीन म्हणे नामा | वरील कडवे संत नामदेव...

*विस्मरणात चाललेले ग्रामीण मराठी शब्द*  मराठी भाषेला समृध्द करणारे ग्रामीण भागातील दैनंदिन जीवनात सहजपणे वापरले जाणारे व काळाच्या ओघात काहिसे विस्मृतीत गेलेल्या शब्दांचा, संकल्पनांचा मागोवा...                        जसजसे शेतीबाडीचं यांत्रिकीकरण होऊ लागलं, गावगाड्याला नागरीकरणानं भरकटून टाकल. गावाकडचं घर बदललं आणि ‘बंगलो स्किम’ आली.- मग ओटा, पडवी, न्हाणीघर, माजघर, शेजघर, माळवद, वासं-आडं, दिवळी, खुंटी, फडताळ, परसदार, पोत्यारं, चावडी, चौक,पार,पाणवठा, उंबरठा, कडी कोंडी,खुराडं,उकीरडा, हे शब्द विस्मरणात गेले.बैलगाडी जाऊन ट्रॅक्टर-यांत्रिकी अवजारं आल्यानं औत, रूमणं, चाडं, लोढणा, वेसण, झूल, तिफण, जू, वादी, कासरा (लांब दोर), दावं (लहान दोरखंड), चराट (बारीक दोरी) या शब्दांना आपण हरवून बसलो. विहिरीवरची मोट गेली, पंप आले. परिणामी मोट, नाडा, शिंदूर, धाव, दंड, ओपा, पलान हे शब्द दिसेनासे झाले. खुरपणी, मोडणी, मोगडणी, उपणणी, बडवणी, खुडणी, कोळपणी, दारं धरणं, खेट घालणं, माळवं यांचा अर्थ अलीकडच्या पिढीला समजत नाही. रास, सुगी, गंजी, कडबा,पाचु...